De gele pijl als teken van de Camino de Santiago
De mythische gele pijl is het onbetwistbaar symbool van de Camino de Santiago. Op elk kruispunt kom je ze tegen tijdens je pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. De gele pijl is dan ook de enige en officiële markering van de verschillende routes van de Camino naar Santiago de Compostela.
Maar wat is de oorsprong van de gele pijl? Het begon allemaal met een pastoor in O Cebreiro. In deze blog leggen we je uit hoe dat precies zit en hoe de gele pijl door de jaren heen hét kenmerk van de Camino werd.
Terug naar het begin
De gele pijl is een relatief recent symbool. Tot de jaren 70 had de Camino naar Santiago namelijk geen bordjes die de richting van de pelgrimsroute aangaf. Pelgrims die in de Middeleeuwen in Santiago zijn aangekomen, na honderden of zelfs duizenden kilometers te hebben afgelegd, volgden gewoonweg de voetsporen van hun voorgangers.
In de jaren 70 begon een priester in O Cebreiro, Elías Valiña, met het in kaart brengen van wat we nu Camino Frances noemen. Hij wijdde zijn leven aan het uitzetten van de route van Roncesvalles naar Santiago de Compostela. Zijn werk bestond uit het herstellen van verloren delen van de pelgrimsroute en het markeren van de route, zodat het voor pelgrims gemakkelijker zou zijn om de pelgrimsroute te volgen.
De kleur geel
Maar waarom dan een gele pijl? En niet een groene? Of rode? Volgens de legende begon de priester een gele pijl te schilderen, gebruikmakend van overgebleven verf die door lokale werklui werd gebruikt om wegen te markeren. Voor José Manuel López Valiña, een afstammeling van de pastoor van O Cebreiro, was de keuze voor deze kleur echter niet zo toevallig.
“Bij de eerste uitstapjes om het terrein te verkennen en de route te markeren, besefte mijn oom dat het nodig was om iets te gebruiken dat veel aandacht zou trekken en dat lang meegaat. Toen hij in Frankrijk aankwam, zag hij dat geel de kleur was die werd gebruikt om bergroutes te markeren, dus besloot hij de route van de Camino de Santiago in deze kleur te schilderen”, vertelde hij.
Wat de waarheid ook moge zijn, Elías Valiña koos ervoor om de pelgrimsroute naar Santiago te markeren met gele pijlen. En het bleek een succes. Het is een eenvoudig en gemakkelijk herkenbaar symbool, dat inmiddels universeel is geworden.
De populariteit van de gele pijl als symbool van de Camino de Santiago bracht de Raad van Europa uiteindelijk ertoe dit teken uit te roepen tot de officiele markering waarmee de pelgrimsroutes moeten worden aangegeven.
Deze eerste “officialisering” van de gele pijl is opgenomen in de Verklaring van Santiago de Compostela. Dit document werd op 23 oktober 1987 ondertekend.
De gele pijl geeft richting
Ter voorbereiding op een nieuw Heilig Jaar in 2021 besloot de Consejo Jacobeo – een samenwerkingsorgaan tussen de Algemene Staatsadministratie en de Autonome Gemeenschappen waar de verschillende pelgrimsroutes van de Camino de Santiago doorheen lopen – de markering een nieuwe impuls gegeven.
Tijdens een bijeenkomst in León besloten de leden om van de gele pijl en de net zo bekende Camino-schelp de enige officiële symbolen van de Camino te maken.
Door deze overeenkomst zijn officiële borden op alle routes en in elke autonome gemeenschap hetzelfde geworden. Zo kwam er een einde aan de mengelmoes van signalen, waaronder stenen, linten, zelfs GR-borden met hun witte en rode markeringen. Overigen zijn deze laatste tekens steeds op een aantal pelgrimsroutes te vinden.
De Consejo Jacobeo stelde tevens vast dat de gele pijl aanwezig moet zijn op alle routes, op elk kruispunt en om de twee kilometer.
Met deze beslissing eindigde ook een andere controverse: die van het gebruik van de gele pijl voor alles. Zo mochten hostels, horeca, winkels, restaurants niet meer met de gele pijl de locatie van hun bedrijf aangeven. Het symbool mag alleen en uitsluitend worden gebruikt om de richting van de Camino de Santiago aan te geven.
Sint-Jacobsschelp
De Sint-Jakobsschelp is ook een belangrijk symbool van de Camino naar Santiago. Afbeeldingen ervan zijn te vinden op alle Camino’s en in allerlei vormen. Of ze nu op rotsen zijn geschilderd, op het trottoir zijn geplaatst of van echte schelpen zijn gemaakt, ze hebben één ding gemeen: ze leiden je naar Santiago de Compostela. Dit embleem is echter niet gemaakt als richtingaanwijzer, aldus de Consejo Jacobeo. Dat recht is en blijft enkel voorbehouden aan de gele pijl.
Comment (0)